Olijfolie-kaviaar, aspergebier, Parmezaanse sneeuw, de soep-geur-lepel: het zijn slechts enkele voorbeelden van de revolutionaire creaties van de wereldvermaarde en gevierde Ferran Adrià, van het legendarische restaurant El Bulli. De tentoonstelling Ferran Adrià: Notes on Creativity is gewijd aan Adrià’s zoektocht naar creativiteit en hoe die leidde tot zijn revolutionaire keuken. Ze toont die aan de hand van meer dan honderden kleurrijke tekeningen, schetsen, kleimodellen, collages, wandvullende foto’s, spraakmakende gerechten en menu’s, bijzonder servies en opmerkelijk kookgerei én een film met de bijna tweeduizend gerechten die Ferran Adrià en zijn team in ruim twintig jaar tijd creëerden.

Francesc Guillamet and Bob Noto, Interior of elBulli Kitchen, 2005–2011, Courtesy of elBullifoundation

Tekenen: een manier van verbeelden, zoeken, denken en creëren

Ferran Adrià: Notes on Creativity laat zien hoe Adrià onderzoek doet naar ingrediënten en naar nieuwe manieren om voedsel te bereiden en op te dienen. Ook wordt duidelijk hoe Adrià voortdurend nadenkt over de geschiedenis van het koken en van smaak. Al sinds het prille begin is die reflectie zichtbaar in zijn tekeningen. In de ruim twintig jaar waarin hij met zijn team werkte aan de ontwikkeling van zijn innovatieve, onderzoekende keuken had hij altijd een potlood en een notebook bij de hand. In plaats van een recept uit te schrijven, begint Adrià ermee elk nieuw gerecht te tekenen. Het vormt een cruciale link tussen verbeelden, nadenken, bedenken én koken. Zijn methode is te vergelijken met het creatieve proces van een wetenschapper, een designer of een kunstenaar: onderzoekend, onvermoeibaar, vernieuwend en altijd verrassend. Adrià :‘Drawing is the basis of my creative process. I use these drawings to help me visualize what the final result will look like; often, drawing helps trigger a work in progress. My inspiration is not based on the art world. Instead I am inspired by the products I use in the kitchen during my search for new techniques.’

Spiegelzaal met zwevende objecten

Het centrum van de tentoonstelling is een speciaal ontworpen spiegelzaal, ingericht met een eindeloos landschap van meer dan honderd zwevende eetobjecten: glazen tumblers in alle mogelijke vormen, metalen amuseplaatjes, lepels om mee te ruiken, borden van papier, leisteen en glas, plasticines om de grootte van een gerecht aan te geven en cuttings: manieren waarop voedsel gesneden kan worden. Hierdoor krijgt de bezoeker een gevoel van de immense stroom ontwerpen en de grote hoeveelheid werk die voorafging aan een gerecht dat soms niet groter was dan een amuse. De spiegelzaal maakt ook duidelijk dat Adrià’s arbeid zijn artistieke effect steevast ontleent aan een zorgvuldige trial and error-methode en een onvermoeibare productie. Want voor ieder gerecht werd geëxperimenteerd met nieuw bestek, borden, keukenmachines enzovoort, opdat de smaaksensatie zo optimaal mogelijk kon worden bereikt.

Gerechten als eetbare stillevens

Behalve de spiegelzaal, de tekeningen en de objecten laat de tentoonstelling ook de film 1846 zien, genoemd naar het aantal gerechten dat hij samen met zijn team in twintig jaar bedacht en maakte. Die veroorzaakten een culinaire revolutie; het waren een soort eetbare stillevens. De gerechten maakten veel los: verrassing, geluk, afschuw. Adrià typeert El Bulli vooral als een theatervorm: een bezoek aan het restaurant moest een onvergetelijke zintuiglijke ervaring zijn.

Directeur Valentijn Byvanck: ‘Ferran Adrià’s zoektocht naar creativiteit is ongelofelijk bijzonder. Zijn methode verbindt haute cuisine, de visuele cultuur en wetenschappelijke methode: het vormgeven van smaak is hierin net zo belangrijk als het tekenen van diagrammen en het zoeken naar de sleutel van de creativiteit.’

Tot slot is op Adrià: Notes on Creativity beeldmateriaal van Adrià’s Bullipedia te zien en een overzicht van de vorderingen op de locatie van El Bulli, waar niet alleen een exclusief restaurant, maar ook een aan creativiteit gewijd museum en een park verrijzen.

Marres

Marres is gevestigd in Maastricht en organiseert tentoonstellingen, workshops en evenementen. Vanaf 2013 maakt Marres een langlopend programma over de zintuigen dat is gewijd aan het werk van beeldend kunstenaars, maar ook van vormgevers, musici, parfumeurs en koks. Doel hiervan is het ontwikkelen van een discours over de zintuigen en het stimuleren van sensitiviteit.

Marres Maastricht organiseert in het kader van deze tentoonstelling een omvangrijk publieks- en educatieprogramma in dat met smaaklabs, cookouts, workshops het bewustzijn over smaak, koken en creativiteit stimuleert.

Bij de tentoonstelling verschijnt de Engelstalige publicatie Ferran Adrià: Notes on Creativity.

Informatie Ferran Adrià en El Bulli
Beeldmateriaal Ferran Adrià

Contact

Voor meer informatie, interviews en beeldmateriaal, kunt u contact opnemen met Immy Willekens – Communicatie & Marketing Marres
immy.willekens@marres.org of +31 6 48 15 72 86

Ferran Adrià: Notes on Creativity is oorspronkelijk samengesteld door Brett Littman voor The Drawing Center (New York). De tentoonstelling is speciaal aangepast en uitgebreid voor presentatie bij Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur.

Dom Pèrignon is partner van Ferran Adrià: Notes on Creativity. Aanvullende ondersteuning is verstrekt door het Institut Ramon Llull, Acción Cultural Española, AC/E, en Lavazza.

Marres, Huis voor Hedendaagse cultuur ontvangt structurele steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Provincie Limburg en de Gemeente Maastricht.